Dwór Smardy
Dwór Smardt-Smardy
Smardy w 1894 r. składały się z czterech dworów, z I, II, III, IV.
Dwór Smardy I i III wraz z folwarkami Heinrichswalden i Carolinhof właścicielem był Ferdinant von Damnitz królewski doradca.
Zarządcą był Kramolowski.
Areał ogólny dworu Smardy I wynosił 394 ha, w tym 344 ha ziemi ornej, 35 ha łąk i pastwisk oraz 15 inne użytki.
Czynna była gorzelnia.
Areał ogólny dworu Smardy III wynosił 200 ha, w tym 170 ha ziemi ornej, 25 ha łąk i pastwisk oraz 5 ha inne użytki.
Dwór Smardy II wraz z folwarkiem Beniamintal właścicielem był Herman Graber.
Areał ogólny wynosił 180 ha, w tym 164 ha ziemi ornej, 13 ha łąk i pastwisk oraz 3 ha inne użytki.
Dwór Smardy IV właścicielem był Theodor Graber.
Areał ogólny wynosił 339 ha, w tym 281 ha ziemi ornej, 30 ha łąk i pastwisk oraz 18 ha inne użytki.
W 1937 r. dwory I, II, III i IV już istniejący po połączeniu w jeden dwór Smardy z jednym właścicielem, którym został Preiss.
Areał ogólny 751 ha, w tym 670 ha ziemi ornej, 59 ha łąk i pastwisk oraz 40 ha inne użytki.
Przemysł rolny i gorzelnia oraz mleczarnia.
W tym układzie połączone dwory w jeden dwór pod nazwa Smardy tak pozostały do 1945 r..
Po wkroczeniu w 1945 r. Armii Czerwonej i przebiegu ewakuacji mieszkańców, nie będę opisywał gdyż są podobne losy ewakuacyjne, a mianowicie w późniejszym czasie po przekazaniu wszystkiego administracji Polskiej, powstały Smardy Górne i Dolne.
W Smardach Dolnych zorganizowano Państwowe Gospodarstwo Rolne PGR, początkowo było samodzielne, później zostało włączone do gospodarstwa Gotartów.
Kierownikami byli:
Józef Boron,
Ryszard Vonau.
Obecnie dzierżawcą tych pozostałości są osoby prywatne.
Pałac w Smardach nabyła w formie kupna prywatna osoba, pałac wymaga remontu.